Η εξομολόγηση της Κατερίνας Ή η κυπριακή μικροαστική bloggoδιανόηση

Με πείσανε να γίνω ρεβιζιονιστής και να γυρίσω δίσκο. Ένα μπλόγκ λέει μια φίλη, πρέπει να έχει πιο προσωπικό τόνο. Να έχει ένα πιο ημερολογιακό, πιο λογοτεχνικό ύφος. Τα γραπτά αυτά πρέπει να απευθύνονται στο κοινό, λες και εξομολογείσαι σε φίλο σου. Να μοιράζεσαι τις εμπειρίες και μέσα από αυτές τις απόψεις σου. Να δίνεις καθημερινές εικόνες, απ’ αυτές που μπορεί να ταυτιστεί ο οποιοσδήποτε άλλος. Και τσακ, μόλις τον γραπώσεις στα  δίχτυα της ταύτισης με την κοινή σας καθημερινή εμπειρία, τότε εκεί περίτεχνα τσουβαλιάζεις, με τη φωνή που επαναλαμβάνει τον λόγο σου στο κεφάλι του ο αναγνώστης σου, όλα σου τα μηνύματα.

Πρέπει πρώτα δηλαδή ο αναγνώστης να δει με τη ματιά σου. Να διαβάσει για αυτά που βλέπει στη μέρα του, στις διακοπές του, στην έξοδο του, αλλά που δεν τα έχει αναλογιστεί με περισσότερες από μια-δύο σκέψεις. Και τότε, μόλις το κεφάλι του αρχίσει να κινείται καταφατικά, εν-δυο, πάνω-κάτω, αναλογιζόμενος πως τα έχει ζήσει και ίδιος αυτά, τότε έχεις κερδίσει. Οι σκέψεις σου θα ξετυλίγονται σαν να ήτανε δικές του. Γίνεστε, αναγνώστης και συγγραφέας, οι ήρωες που πάντα πιστεύατε πως είστε, σε μια ιστορία στην οποία πρωταγωνιστείτε και το γεγονός πως έχετε δίκαιο στα πάντα έρχεται να ταυτίσει τις απόψεις του αναγνώστη με αυτές του συγγραφέα, αφού ήδη έχουν ταυτιστεί οι εμπειρίες σας.

Στην προσπάθεια μου λοιπόν να εγκαταλείψω το ύφος της έκθεσης ιδεών, αποφασίζω να χρησιμοποιήσω το πιο πάνω εργαλείο συγγραφής, ως άσκηση ικανοτήτων μικροαστικής προσέγγισης του μικροαστού αναγνώστη μου. Πρέπει επίσης να τροποποιήσω και το περιβάλλον συγγραφής μου. Ώρα λοιπόν να περάσουμε από το playlist των The Clash σε κάτι πιο μπιτάτο. Από αυτά που ακούς στα clubs αν πας πιο νωρίς και σε «ψήνουν» για το επερχόμενο ξεσάλωμα. Στο διάολο. Θα βάλω Dead Kennedys (αν και δεν μου αρέσουν) έτσι για να μεγαλώσει η ειρωνεία της άσκησης μου αυτής. Έτσι από αντίδραση, στο παράδειγμα μου θα είμαι και γυναίκα. Δύο προβλήματα με αυτήν την επιλογή: Πρώτον, δεν είμαι γυναίκα! Πιθανότερο να αποτύχω στην προσπάθεια ταύτισης με τον αναγνώστη (ειδικότερα την αναγνώστρια) καθώς δεν κατέχω την γυναικεία ματιά και εμπειρία. Αν το πετύχω όμως θα είναι θρίαμβος. Δεύτερον, τυχών αναγνώστης με τάση στην αναζήτηση φροϋδικών κινήτρων να με φορτώσει με χαρακτηρισμούς και συμπλέγματα πολύ δυσάρεστα για τον πατέρα μου. Παρακαλώ την επιείκεια του λοιπόν, αλλά και τη δική σας.

Ας δούμε που θα μας οδηγήσει αυτό.

«Διακοπές στην Κύπρο

Επιτέλους Αύγουστος. Είμαι από τα άτομα που πάντα λάτρευαν το καλοκαίρι. Από μικρή στις παραλίες και αργότερα σαν φοιτήτρια με τα απογευματινά παγωμένα καφεδάκια, τις καλοκαιρινές βράδυνες εξόδους, το χαλαρό κλίμα, με τη δροσιά των φίλων και την γεμάτη υπόσχεση για φλερτ και έρωτα ατμόσφαιρα. Όλα αυτά έκαναν υποφερτή και μάλλον ευχάριστη την απίστευτα ζεστή, αποπνικτική με υγρασία, καλοκαιρινή Λεμεσό.

Όμως αυτά τα καλοκαίρια που νόμιζα πως θα κρατούσαν για πάντα άρχισαν να σβήνουν. Η παλιοπαρέα δεν είναι η ίδια τώρα. Η Μαρία και η Ελένη έχουν από ένα παιδί, η Νατάσα αρραβωνιάστηκε. Αλλά και εγώ, κατατρεγμένη απ’ τη δουλειά, τα deadlines και τις ευθύνες αφήνω τα καλοκαίρια να με προσπερνούν. Πότε ολόκληρα όμως. Πάντοτε θα τους κλέψω μια-δύο βδομάδες για να δραπετεύσω, για να ξαναμπώ σε αυτό το μαγικό κόσμο της καλοκαιρινής περιπέτειας.

Τώρα, οι αποδράσεις μου γίνονται ακόμα πιο μεγάλες. Η Λεμεσός της καθημερινότητας μου που λατρεύω δεν μπορεί παρά τη γοητεία της να δροσίσει το διψασμένο για καλοκαίρια μυαλό μου. Τα καλοκαιριάτικα σαββατοκύριακα στην πόλη μου αποτελούν μια όαση. Όμως τώρα πια ονειρεύομαι μακριά. Πλέον μόνο τα ταξίδια μπορούν να γεμίσουν τις μπαταρίες μου.

Και έτσι ταξιδεύοντας με φίλους ή πιο ιδιωτικά, απολάμβανα τα καλοκαίρια μου τα τελευταία χρόνια. Ελλάδα, Ευρώπη, αλλά και πιο εξωτικοί προορισμοί. Η ομορφιά του κόσμου γέμιζε τα μάτια και ξεκούραζε την ψυχή μου. Όχι πως η Κύπρος δεν έχει ομορφιές. Όμως ο κόσμος είναι πολύ μεγάλος και η ζωή μας ακόμη πιο μικρή αν δεν τον γνωρίσουμε.

Δυστυχώς φέτος η ζωή και κάποιες μικροπαρεξηγήσεις τα έφεραν έτσι που μου στέρησαν την ταξιδιωτική μου δόση. Είπα όμως να μην γκρινιάξω. Διακοπές στην Κύπρο, ας είναι. Πόσο άσχημα μπορεί αυτό να πάει; Μα το θεό, εύχομαι να μην το ρωτούσα αυτό! Που να το υπολόγιζα;

Λάθος πρώτο: Επιλογή διακοπών, Πρωτάρας!  Άλλο πράγμα να έχεις υπόψη σου τα κατορθώματα της εκτόνωσης των Κύπριων παραθεριστών και άλλο να τα ζεις από πρώτο χέρι! Διαλέξαμε ένα flat από αυτά που…»

Το λοιπόν! Βαρέθηκα να γράφω σαν Κατερίνα (διάλεξα και όνομα φίλε Φροϋδικέ, τι έχεις να πεις για αυτό;). Επιστρέφω στο δικό μου στυλ για να εξιστορήσουμε την κατάληξη του συγγραφικού στυλ της Κατερίνας.

Η Κατερίνα που λέτε αφού μας περιέγραψε την λατρεία της για τα ταξίδια, κάτι με το οποίο μπορεί να ταυτιστεί ο καθένας από εμάς, συνεχίζει να μας περιγράψει πως όλα της πήγαν ανάποδα. Μας περιγράφει την φωνασκούσα οικογένεια στο διπλανό της flat, που δεκαπενταύγουστο κάλεσαν όλο τους το συγγενολόι για να κάνουν σούβλες έχοντας διαπασών τον Μητροπάνο και πως αυτό της στέρησε το χαλάρωμα της στην πισίνα. Πως την ενοχλούσε η εξυπηρέτηση της βουλγάρας στο παραθαλάσσιο μπαρ, στην οποία την έπεφταν χοντροειδώς τα καμάκια στα διπλανά κρεβατάκια. Καταδικάζει το τουπέ και τις στιλιστικές επιλογές των Κυπρίων κατά τη βραδινή τους έξοδο, όπως επίσης και τον άχαρο τρόπο που προσπάθησαν να την προσεγγίσουν τα αρσενικά.

Εν συντομία, οι Κυπραίοι είναι χώρκατοι, αγροίκοι, φωνακλάδες, ρατσιστές και δεν έχουν τρόπους συμπεριφοράς. Αντίθετα, η Κατερίνα και εμείς (οι επίσης διανοούμενοι αναγνώστες της), είμαστε εκλεπτυσμένοι, σπουδαγμένοι, πολιτισμένοι, κοσμογυρισμένοι, ευαίσθητοι και διαφορετικοί.

Όχι πως η Κατερίνα και εμείς, το αναγνωστικό της κοινό, είμαστε σε κάποιες στιγμές της ζωής μας ένοχοι για όλα αυτά τα «κυπριακά» που κατηγορήσαμε τους άλλους. Όχι πως είμαστε προϊόν αυτής ακριβώς της κοινωνίας. Αλλά αυτό είναι και το πρόβλημα μου με τον συγκεκριμένο τρόπο γραφής. Δηλαδή η έντονη ατομοκεντρικότητα του, αναπόφευκτα οδηγεί στην αυτοπροβολή. Οδηγεί στην ηρωοποίηση του συγγραφέα, ο οποίος γίνεται αυτόματα και πρωταγωνιστής. Ικανοποιεί την αίσθηση εγωισμού του μικροαστού. Ικανοποιεί την ανάγκη του να πιστεύει πως ως παρατηρητής καθώς καταγράφει, αποστασιοποιείται από την συλλογική του συμμετοχή στα τεκταινόμενα. Και εάν έχει να συμβάλει με κάτι στο συλλογικά είναι με την προτροπή του, όλοι να ταυτιστούμε με τις απόψεις του: «ως κοινωνία θα πρέπει να» που ισοδυναμεί οι υπόλοιποι πρέπει να..

Δεν λέω φυσικά πως ο ίδιος ο τρόπος συγγραφής δημιουργήθηκε για να ικανοποιεί τις ατομικιστικές ανάγκες αυτοπροβολής του μικροαστού. Αυτό που λέω είναι πως ως τέτοιος χρησιμοποιείται κατά το πλείστον και από τους πλείστους αρθρογράφους, bloggers και άλλους αυτοπροβαλλόμενους Κύπριους διανοούμενους.

Για αυτό και με εξέπληξε ευχάριστα η Κατερίνα (ή εγώ ως Κατερίνα) όταν κατέληξε με μια δόση σεμνότητας και αυτοκριτικής: «Τόσα καλοκαίρια διασκέδασα στις παραλίες, στα καφέ και στις εξόδους, ξέγνοιαστα φοιτητικά, με την ελευθερία, την οικονομική στήριξη και την αγάπη των γονιών μου. Τώρα πλέον με τους δικούς μου κόπους ταξιδεύω για να γνωρίσω τον κόσμο. Μα πολύ λίγα γνώρισα σε τουριστικά θέρετρα και αξιοθέατα. Φέτος όταν αναγκαστικά έμεινα Κύπρο για διακοπές και θέλοντας και μη έπρεπε να μοιραστώ τις διακοπές μου με τους τόσο φασαριόζους συμπατριώτες μου, κατάλαβα ένα πράγμα: Πως ο κόσμος δεν είναι μόνο τα μνημεία, τα τοπία και τα φαγητά, αλλά προπάντων οι άνθρωποί του. Οι άνθρωποι  με τα καλά τους και τα κακά τους. Οι άνθρωποι που ποθούν να ποτίσουν με λίγη χαρά τη ζωή τους. Και τότε σαν να ξανάζησα όλα μου τα ταξίδια μαζί, πρόσωπα, φασαριόζικες γλώσσες ξένες έγιναν στο νου μου ένα, και στο μυαλό μου έβαλε φωτιά μια σκέψη: Θέε μου, πόσο πολύ μοιάζουμε οι άνθρωποι!»